Hier volgt een beschijving van de methodiek en handelingen van de ambulance die ter plaatse komt bij dit ongeval. De stukken die schuingedrukt staan geven de klinische beredenatie weer.

Zorg voor eigen veiligheid. Het verkeer staat stil. Kan de ambulance bij de patient komen? Chauffeur plaatst de ambulance op een veilige plaats. Kijk naar de auto. Lees het ongeval zoals bij kenematica staat beschreven. Lekt er vloeistof uit de auto?

PAT: De vrouwlijke patient loopt rond en is dus uit de auto gekomen. Is zwanger en lijkt in het derde trimester te zitten. Patient praat. Gebruikt geen ademhalingsspieren. Bekijk haar kleur, is deze bleek, rood of cyanotisch. Dit zal bemoeilijkt worden omdat het donker buiten is. Er is uitwendig bloedverlies. Maar dit lijkt op eerste gezicht mee te vallen. Conclusie: forse aanrijding met veel schade. Letsel lijkt op eerste gezicht mee te vallen maar de vrouw is zwanger. Situatie is zorgelijk.

Benader de patient van voren. Spreek de vrouw aan en vraag haar je aan te kijken. Vertel dat iemand haar hoofd zal vasthouden en waarom. Vraag haar het hoofd niet te bewegen. Doorloopt de primary survey.

A: Patient praat. Heeft geen hoorbare ademhaling en heeft niets in haar mond. A is vrij.                                                           

B: Ademfrequentie van 22. Dit is versneld. Saturatie 96%. Ademhaling is symmetrisch. Controleer subcutaan emfyseem, gestuwde halsvenen en of de trachea in lijn staat. Auscultatie geeft beiderzijds normaal ademgeruis. Controleer of er ook bijgeluiden te horen zijn bij het ausculteren. Geef de patient zuurstof via non rebrething 12 ltr. Bij doorzuchten is de thorax pijnlijk aan de rechterkant. Controleer de thorax palpeer en kijk of er geen wonden zijn.

Ademfrequentie is versneld wat is daar de reden van? Door de pijnlijke thorax kan het zijn dat de patient niet goed doorademt en hierdoor een oppervlakkige ademhaling krijgt. Hier zou pijnstilling voor gegeven kunnen worden. Maar om de primary survey goed af te ronden dit in eerste instantie niet geven. De verhoging van de ademfrequentie kan ook een teken van shock zijn. Dit geeft zuurstof tekort op cellulair niveau. Maar ook zuurstoftekort voor de foetus. Als deze ademfrequentie door hyperventilatie was veroozaakt door de schrik dan zou je een saturatie van 100% verwachten. De longen van de zwangere vrouw worden omhoog gedrukt. Hierdoor kan een zwangere dame sneller in respirataire problemen komen. Daarom eerst maximale zuurstof toediening. Later kan je dit nog evalueren en veranderen.

C: Normale kleur maar in het donker moeilijk te zien. Krachtige radialis van 88 bmp. Meet een bloeddruk. Meet de capillair refill. Breng een naald in en hang eerst 500 ml Nacl aan. Observeer het klinische beeld. Indien deze verslechterd verder gaan met vocht beleid conform hypovolemische shock protocol.

Een zwangere vrouw heeft meer bloedvolume. Dit kan een vertekenend beeld geven waarbij de parameters van de vrouw nog goed zijn maar dat de foetus al in de problemen is. Daarom agressief zijn met het vochtbeleid. Daarnaast is de hartslag van een zwangere vrouw in het derde trimester 10 a 20 slagen per minuut hoger. Tachycardie is hierdoor moeilijker te interperteren. Observeer de kleur van de patient. Dit zegt soms meer dan de parameters bij een zwangere vrouw.

Controleer de buik op soepelheid en pijn. Het bekken op pijn en symmetrie en bovenbenen op pijn en soepelheid. Maak een beslissing. Scoop en run of stay en play.

Persoonlijk zou ik op basis van het ongevalmechanisme de vrouw planken en spinnen. Ze heeft forse pijn aan haar knie dit zou afleidend letsel kunnen zijn waardoor ze klachten van de nek en rug niet goed waarneemt. Ze is hoog zwanger en het is niet duidelijk of ze de gordel om had. Op dit moment is de vrouw ABC stabiel. Zou de vrouw twee waaknaalden geven en vocht aanhangen. In deze situatie is het niet alleen de vrouw maar ook de foetus waar ik me zorgen om zou maken. In de vooraankondiging zou ik dit aangeven zodat een gynaecoloog gealarmeerd kan worden en al op de seh aanwezig kan zijn als wij aankomen.

D: De patient komt geagiteerd over. Controleer of de vrouw alert is. Weet ze waar ze is en wat er is gebeurd. Wat deed ze voor het ongeval. Controleer de pupillen. Is ze buitenwesten geweest? Bloedsuiker meten.

De agitatie kan komen door de schrik. Maar kan ook komen door een commotio of contusio cerebri. Heeft de vrouw een bewustzijn verlies gehad probeer dan te achterhalen of dit korter of langer dan 15 minuten is geweest. Om een verschil te krijgen in een commotio of contusio. Is er sprake van een posttraumatische amnesie? Zo ja probeer de tijdsindicatie te achterhalen. Gebruikt de vrouw medicatie? Ruik je alcohol? Dit verwacht je niet bij een zwangere dame maar blijf hierop alert. Pupil contole tijdens vervoer vervolgen. Verandering hierin kunnen wijzen op neurotrauma. De agitatie kan ook komen door hypoglyceamie. Meet hiervoor de bloedsuiker om dit uit te sluiten. Denk ook aan eclampsie. Met hierbij een insult, hierna zou je meer sufheid verwachten. Uitvragen in de ample (zie anamnese). Diastolische RR wijst hier niet op maar vraag overige symptomen van pre-eclampsie toch uit.

E: Meet de temperatuur.

Hypothermie geeft een slechtere prognose bij trauma. Kan ook agitatie geven.

Secundary survey

Vraag de anamnese uit. Dit staat op de volgende pagina beschreven.

Begin van boven naar beneden. Op rechter wenkbrauw zit een wond. Daarnaast heeft de vrouw pijn aan het jukbeen. Geen losse tanden in de mond. Voel de nek en de rug de vrouw geeft hier geen pijn aan. Thorax is pijnlijk bij doorzuchten aan rechter kant. Aan de buik geeft de vrouw geen drukpijn aan en deze voelt soepel. Bekken is niet pijnlijk. Rechter knie is pijnlijk, bekijk deze. Controleer of de vrouw vaginaal bloedverlies heeft.

Wond aan het jukbeen kan mogelijk veroorzaakt zijn door het raken van de binnenspiegel of dashboard. Dit zou het bloed op het dashboard verklaren. Het kan ook zijn dat dit via de hand is gekomen. De vrouw heeft dan eerst aan haar gezicht gevoeld en daarna het dashboard aangeraakt. Het missen van de binnenspiegel kan ook van de klap van buiten komen. Rechterknie is pijnlijk het kan zijn dat de vrouw onder het stuur is geschoven en hierdoor met haar knie onder het stuur tegen het dashbord is gedrukt. Grote kans dat de vrouw dan ook met haar buik tegen het stuur is aangekomen. Nacl en voluven kan gebruikt worden voor vulling. Als pijn medicatie kan fentanyl en ketanest/midazolam gegeven worden bij een zwangere vrouw.